დაბინძურება
საშიში ნივთიერების განთავსება, გამოშვება, გადაღვრა, გაჟონვა, გადატუმბვა, დაღვრა, დაცლა, გარემოში გადაყრა, მათ შორის, საშიში ნივთიერების შემცველი კონტეინერების, ცისტერნების და სხვა დახურული სათავსების მიტოვება ან დაცლა; ავტომობილის, მატარებლის, თვითმფრინავის ან გემის ძრავის გამონაბოლქვის, აგრეთვე ისეთი დაბინძურების გარდა, რომელიც ზიანს აყენებს მხოლოდ სამუშაო ტერიტორიაზე მყოფ ადამიანებს, თუ მათ შეუძლიათ პრეტენზია წაუყენონ თავიანთ უშუალო უფროსს.

msoflio ekonomikis
swrafi zrdis fonze sul
ufro aqtualuri xdeba
garemos dacvis sakiTxebi.
aqedan gamomdinare, Zalzed
mniSvnelovania ekonomikg
kis mzardi ganviTarebis
pirobebSi biologiuri
resursebis mdgradi gamoyeg
eneba da sufTa ekologiuri
garemos SenarCuneba.
qimiuri, biologiuri
da birTvuli teqnolog
giebis gamoyenebam gaamravg
valferovna garemoSi mavne
nivTierebaTa gamofrqvevis
raodenoba. garemo gansg
sakuTrebiT binZurdeba
sawarmoebis mier qimiuri
nivTierebebis gamofrqvevg
viT (mtveri, naxSirbadis,
azotisa da gogirdis dioqsg
sidi da sxva).
aqedan gamomdinare, atmg
mosferuli haeris dacva
umniSvnelovanes amocanad
iqca. haeris airovnebisa
da moZravunarianobis gamo
masSi arsebuli gamaWuWyianebg
blebi advilad abinZureben
yvela sasicocxlo areals,
niadags, wyals.
sasicocxlo garemos
xarisxis saSiSi da Seuqcevadg
di gauaresebis Tavidan asacig
ileblad moqmedebs garemg
mosdacviTi kanonebi. arsebg
bobs specialuri kanonic
atmosferuli haeris dacvis
Sesaxeb, romlis mixedviTac
atmosferuli haeris mavne
nivTierebiT dabinZurebis
kontrols saxelmwifo axog
orcielebs. dadgenilia
gamonabolqvebis normebi
da koncentraciebi. igive
kanoni avaldebulebs fizikg
kur Tu iuridiul pirebs
dabinZurebis wyaroebze mtvg
verdamWeri da airgamwmendi
mowyobilobebis qonas.
miuxedavad imisa, rom
arsebobs kanonebi, arsebobs
realobac, romelic kanondg
deblobasTan harmoniaSi
aranairad ar aris. saqarTvg
veloSi da maT Soris gardag
abnis municipalitetSi mainc
rCeba problemebi atmosfeg
eruli haeris dabinZurebis
TvalsazrisiT.
gardabnis municipalitetg
tis teritoriaze, kerZod q.
gardabanSi ganlagebulia 2
qarxana S.p.s mtkvari-energ
getika da s.s enerji-investi
(gazis turbina). gardabng
nis municipalitetisa da q.
rusTavis sazRvarze aseve
mdebareobs s.s saqcementi
(rusTavcementi) da s.s enerjg
ji-investi (yofili azoti).
es ukanaskneli ori msxvg
vili qarxana afrqvevs gamog
onabolqvebs atmosferul
haerSi, riTac bunebaze zemg
moqmedebs.
rusTavSi cementis qarg
rxanaze mtverdamWeri da
airgamwmendi filtrebis ar
arseboba ganapirobebs gamog
onabolqv gazebTan erTad
cementis gabnevas haerSi.
es mtveri ileqeba niadagSg
Si, mcenareul safarze, rac
uaryofiTad moqmedebs bunebg
baze da ekologiur garemg
moze. zaraldeba mimdebare
soflebSi da q. gardabanSi
mcxovrebi mosaxleobac,
romelic am dabinZurebuli
haeriT sunTqavs.
aRniSnuli sakiTxis kvlg
leva ekologiuri mdgomg
mareobis gamosworebisa da
mosaxleobis interesebis
gaTvaliswinebiT Caatara
kavSirma “samarTlianoba”.
organizaciam federaciis
`gadavarCinoT bavSvebi”
(`Save the Сhildren”) da misi
partnioris biomravalfg
ferovnebis konservaciis
fondis “nakresi” “EIP”-is
mcire grantebis programa
II arasamTavrobo organg
nizaciebis ganviTarebisTvis
baqo-Tbilisi-jeihanisa da
samxreT kavkasiis milsadeg
enebis gaswvriv” farglebSi,
romelic inicirebuli da
dafinansebulia BP-isa da
misi partniorebis, BTC Co
da SCP.Co. Ltd mier, ganaxorcg
ciela garemosdacviTi proeg
eqti `garemos dacva-yvelas
valia!”.
proeqtis mizani warmg
moadgens atmosferuli
haeris dabinZurebis donis
gansazRvras q. gardabansa da
mis mimdebare teritoriaze.
aRebul iqna sinjebi haeris
damabinZurebel iseT kompong
nentebze, rogoricaa mtveri,
azotisa da gogirdis dioqsg
sidis Semcveloba. sinjebis
aRebas axorcielebda uSualg
lod saqarTvelos bunebrivg
vi resursebisa da garemos
dacvis saministros garemos
erovnuli saagento.
kvlevam aCvena, rom mtvg
vris Semcveloba 2,6 aRemg
mateboda daSvebul normas!
is, rom rusTavcementi
wlebis manZilze cementis
mtvriT abinZurebda garemg
mos da ekologiur mdgomg
mareobaze uaryofiTad
moqmedebda, yvelasTvisaa
cnobili. Tumca problema
problemad rCeboda da rCebg
ba jer kidev.
kavSiri `samarTlianobis”
mier haeris
dabinZurebis sakiTxis kvleg
evam kidev erTxel miiqcia
sazogadoebis yuradReba,
moaxdina misi informirebg
ba da CarTva aRniSnuli
problemis gadaWrisa da
mowesrigebis saqmeSi. rac
uaRresad mniSnelovania
miiqcia qarxnis xelmZRvaneg
elobis yuradRebac.
kavSir `samarTlianobg
basa” da rusTavis cementis
qarxnis xelmZRvanelobas
Soris gaformda memorandg
dumi, romlis mixedviTac
qarxanam aiRo valdebuleba
2008 wlis bolomde mtverdg
damWeri da airgamwmendi
mowyobilobebis dayenebisa
da saqarTvelos garemosdg
dacviTi kanonmdeblobis
mier gansazRvruli ekolog
giuri normebis dacvis.
g a n xorc i ele b ulm a
proeqtma Seaxsena qarxnis
xelmZRvanelobas, rom ar
SeiZleba kerZo ekonomikuri
interesebis gamo ekologiug
uri garemos ignorireba da
bunebis mimarT uaryofiTi
damokidebuleba.
qveyanas sWirdeba
mZlavri ekonomika, magram
igi aucileblad unda Seesg
sabamebodes saxelmwifos
mier dadgenil ekologiur
normebs.
rac yvelaze mniSvg
vnelovania, qveyanas sWirdeg
eba jansaRi ekologiuri
garemo bunebis dacvisa
da gajansaRebisTvis. dacug
uli buneba janmrTeli
momavali Taobis zrdis
sawindaria!
garemos dacva _
yvelas valia!
warmodgenili dokumg
menti momzadebulia BP eqsl
loreSen (Caspian Sea Ltd)-s mxag
ardaWeriT, romelic moqmg
medebs samxreT kavkasiisa
(Ltd) da baqo-Tbilisijeihanis
milsadeni kompg
paniebisaTvis da maTi saxeg
eliT. aq gamoxatuli azri
warmoadgens organizaciis
“samarTlianoba” azrs da
araviTar SemTxvevaSi ar
gamoxatavs BP-s da misi
partniorebis BTC Co. da
SCP Co. Ltd-sa da federacg
ciis `gadavarCinoT bavSvg
vebi” oficialur Sexedug
ulebebs.

daavadeba

ფოთლების დაწვის შედეგად გამოყოფილი კვამლი თუ ქლორთან შევიდა რეაქციაში, ქარმოიქმნება დიოქსინი, რომელსაც სამგვარი მავნე ზემოქმედება ახასიათებს ადამიანის ორგანიზმზე: ტერატოგენური, მუტოგენური და კანცეროგენური..
ბენზინში გარეული ტყვიის ტეტრაეთილის წყალობით ტყვიით არის დაბინძურებული ჩვენს ქალაქში ჰაერი, ორგანიზმში ხდება ტყვიის დაგროვება, ფილტვებში დალექვა..
ატმოსფერული სმოგის წყალობით კი არაერთხელ დაღუპულან ადამიანები მსოფლიოს სხვადასხვა ქალაქებში, მარტო ლონდონში თუ სწორად მახსოვს 2000 ადამიანი იმსხვერპლა სმოგმა ერთ კვირის განმავლობაში. ყველაფერი კი იმით დაიწყო რომ ქალაქში ნისლი ჩამოწვა, ატმოსფეროში ტემპერატურული ინვერსია აღარ ხდებოდა, და ამ ყველაფერმა მიგვიყვანა იმ შედეგამდე, რაც ისტორიაში "ლონდონის სმოგის" სახელითაა ცნობილი.
ასევე იაპონიაში ქალაქ მინამატეში ვერცხლისწყლის წყალსატევებში ჩაშვების შემდეგ, კვების ჯაჭვში მოხდა ვერცხლისწყლის კონცენტრირება და გაათმაგებულად დაუბრუნდა ადამიანებს...

გარემოს დაცვა
ვიკიპედიიდან, თავისუფალი ქართულენოვანი ენციკლოპედიიდან
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება

გარემოს დაცვა გულისხმობს ყველა იმ ღონისძიებას, რომელიც მიზნად ისახავს ადამიანის და ბუნების სასიცოცხლო საფუძვლების მთლიანობაში შენარჩუნებას და გარემოს არსებული დაზიანებების აღმოფხვრას. აქ წინა პლანზე დგას ადამიანის მიერ გამოწვეული ზიანის შეზღუდვა.

ცხოველთა და ბუნების დაცვისაგან განსხვავებით, გარემოს დაცვა კონცენტრირდება არა გარკვეული ლანდშაფტების ან ცალკეული საფრთხეში მყოფი ცხოველებისა თუ მცენარეების დაცვაზე, არამედ ზრუნავს ბუნებრივი სასიცოცხლო საფუძვლების ერთი მთლიანობის შენარჩუნებაზე ყველა ცოცხალი არსების კეთილდღეობისათვის.

ადამიანი ცხოველებისა და მცენარეებისაგან განსხვავებით არ არის შეგუებული რომელიმე გარკვეულ გარემო(ცვა)ს, იგი მის გარემოს ტექნიკის დახმარებით თავისი მოთხოვნილებების მიხედვით აფორმირებს, მას შეუძლია ბუნებრივად მოცემული საცხოვრებელი პირობები შეცვალოს რითაც ხშირად არღვევს ეკოლოგიას. გარემოს დაზიანების პირველსაწყისები უძველეს წარსულში უნდა ვეძებოთ, ისინი ჯერ კიდევ 10 000 წელზე მეტი ხნის წინათ, როცა ადამიანებმა მიწათმოქმედება და მეცხოველეობა დაიწყეს. ტყეების ქვედა იარუსის მცენარეები შინაურმა ცხოველებმა გადაჭამეს, მიწათმოქმედების წინაპირობების შექმნამ გამოიწვია ფართომასშტაბიანი ეროზიები.

მოგვიანებით ბერძნულ და რომაულ ანტიკურ პერიოდში საწვავი და გემთმშენებლობისათვის საჭირო საშენი მასალების მოსაპოვებლად ხმელთაშუაზღვის აუზში მრავალი მთის ფერდობზე გაიჩეხა ტყე და ამის შედეგად გამოწვეული გახრიოკებული ლანდშაფტების ნახვა დღესაც შეიძლება, მაგრამ იმ დროს ეს ადრეული გარემოს დაზიანებები ძირიათადად რეგიონალურად იყო შემოსაზღვრული, დღეს არსებობს საფრთხე მსოფლიო მასშტაბების ნგრევისა და ამით ასევე ადამიანის სასიცოცხლო საფუძვლების განადგურებისა. ასეთი გლობალური გავლენის მაგალითებია: სათბურის ეფექტი, ოზონის შრის დაზიანება (ოზონის ხვრელი, ოზონის ფენა, ოზონი, კლიმატი), ჯუნგლების განადგურება, მსოფლიო ოკეანის დაბინძურება.

გარემოს დაზიანების ნაციონალური და რეგიონალური შედეგების მაგალითებია: ცხოველთა და მცენარეთა სახეობების გადაშენება, ნიადაგის მოწამვლა, ნიადაგის ეროზია, ნაგვის ( ნარჩენების) მთები, ჰაერში მომწამლავი ნივთიერებების შემცველობის ზრდა, მძიმე მეტალებითა და პესტიციდებით დაბინძურებული საკვები და ზრდადი ხმაური... დღევანდელი გარემო პირობების გამომწვევი მიზეზები სხვადასხვაგვარია: ინდუსტრიული წარმოებისას იხარჯება ნედლეული და ენერგია, წარმოებისას წარმოიქმნება ნარჩენები, ნარჩენი პროდუქტები წამლავენ წყალს, ჰაერს და ნიადაგს, თანამედროვე სოფლის მეურნეობა იყენებს უზარმაზარ მიწის ფართობებს, მიწის განოყიერებისათვის და მცენარეთა დასაცავად გამოყენებული ქიმიური საშუალებები წამლავენ ნიადაგს და წყალს, მოსახლეობის რაოდენობის სწრაფი ზრდა იწვევს არა მარტო შიმშილს და სიღარიბეს, ასევე გარემოს განადგურებას, რადგან მეტ ადამიანს მეტი საცხოვრებელი სივრცე და მეტი საკვები სჭირდება. ამავე დროს უნდა აღინიშნოს, რომ მაღალგანვითარებული ინდუსტრიული ქვეყნების მოსახლეობა გაცილებით მეტად აზიანებს გარემოს, ვიდრე ღარიბი ქვეყნების მოსახლეობა.

გარემოს დაბინძურება წარმოიშვება არა მარტო ინდუსტრიული წარმოებისას, არამედ გარემოს საყოფაცხოვრებო პირობებში ენერგიის გამოყენებით, გათბობის მოწყობილობათა გამონაბოლქვებით, ისევე როგორც ნაგვითა და ქიმიური ნივთიერებებით(მაგალითად, სარეცხი და საწმენდი საშუალებები) და სასმელი წყლის გაფლანგვით ( არა მომჭირნედ გამოყენებით). ერთ-ერთ ყველაზე ძნელად გადასაჭრელ პრობლემას წარმოადგენს წყლის და ჰაერის დაბინძურება, ენერგიის და ფართობის გადამეტებული გამოყენება, ისევე როგორც ტრანსპორტით გამოწვეული ხმაურის პრობლემა.

განვითარებად ქვეყნებში გარემოს საფრთხეში ჩაგდება ხშირად ეკონომიური იძულებითაა გამოწვეული. ერთის მხრივ ტყიანი მასივების დიდი ფართობების ჩეხვა საძოვრებისა და სახნავ-სათესი ფართოებების მისაღებად, რომელებიც მონოკულტურების მოსაყვანად გამოიყენება, მეორეს მხრივ კი - გარემოსათვის მავნე საწარმოების "დასახლებით", რომელებიც ინდუსტრიულ ქვეყნებში ნებადართულიც კი არ არის.

(c)wikipedia